ΟΜΙΛΙΑ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Μια πρώτη προσέγγιση

Στις αναλύσεις μας για τη ζητούμενη σχέση, το πρώτο θέμα που θα πρέπει να μας απασχολήσει ως υπόθεση εργασίας, είναι αυτή καθ΄αυτή η Ελληνική κοινωνία σήμερα σε δύο βασικά πεδία: α) στο πεδίο της οικονομίας και β) στο πεδίο του πολιτισμού (κουλτούρας). Τα τελευταία χρόνια, με τις ραγδαίες εξελίξεις στο διεθνές, στο Ευρωπαϊκό αλλά και στο Εθνικό σκηνικό οι δύο αυτοί χώροι έχουν υποστεί σοβαρές μεταβολές κυρίως λόγω της παγκοσμιοποίησης και της τεχνολογικής προόδου. Χρέος του συνεδρίου μας (και στην πορεία προς αυτό) είναι ο εντοπισμός των νέων χαρακτηριστικών και της οικονομίας και της κουλτούρας, έτσι όπως εμφανίζονται και στα τρία αυτά επίπεδα. Ένα τέταρτο και ιδιαίτερα σημαντικό επίπεδο είναι αυτό των τοπικών οικονομιών και πολιτισμών, εννοώντας με τη λέξη τοπικό, το νομό, την περιφέρεια ή ακόμα την γεωγραφική ζώνη. Εδώ η δουλειά που καλούμαστε να κάνουμε είναι πιο συλλογική και πιο συγκεκριμένη, αφού για τις επεξεργασίες και τα συμπεράσματα, χρειάζεται η συμμετοχή των στελεχών, των μελών, των φίλων του κόμματος αλλά και όσων έχουν άποψη από τις τοπικές κοινωνίες, είτε φυσικών προσώπων, είτε συλλογικών φορέων.

Η διαδικασία αυτή των προσεγγίσεων και των απαντήσεων για τα τοπικά προβλήματα, θα αναδεικνύει και τα νέα κομματικά στελέχη που θα πλαισιώσουν το κόμμα της νέας εποχής και που για διάφορους λόγους μέχρι τώρα δεν συμμετέχουν στις πολιτικές επεξεργασίες των θεμάτων που απασχολούν κάθε τόπο. Υπ΄αυτή την έννοια και οπτική διαμορφώνεται και η λογική συγκρότησης και οργάνωσης του νέου ΠΑΣΟΚ. Το βασικό κύτταρο του κόμματος που είναι η Οργάνωση κατά Δήμο [ μια (1) για κάθε Δήμο με πληθυσμό μέχρι 10.000 κατοίκους], να χωρίζεται σε θεματικές ομάδες (ομάδα παιδείας, ομάδα για την παραγωγή, την εργασία και την ανάπτυξη, ομάδα για τον πολιτισμό, κτλ.) Οι θεματικές αυτές ομάδες θα ασχολούνται και τις αντίστοιχες ενότητες του χώρου τους ( του τόπου τους) έχοντας συνεχή και παράλληλη σχέση, ενημέρωση, πληροφόρηση αλλά και κοινές επεξεργασίες με αντίστοιχες θεματικές ομάδες άλλων οργανώσεων, σε άλλους δήμους της περιοχής τους αλλά και ολόκληρης της χώρας. Απαραίτητη προϋπόθεση γι΄αυτό είναι βέβαια η χρήση των νέων τεχνολογιών (internet, τηλεδιασκέψεις κλπ). Οι θέσεις που θα προκύπτουν από το διάλογο και τον προβληματισμό της διευρυμένης κομματικής βάσης και της οριζόντιας πληροφόρησης πανελλαδικά, θα αποτελούν και τη βάση του υλικού για τη διατύπωση κεντρικών θέσεων του κόμματος. Η κεντρική ιδέα της πρότασης αυτής είναι να αισθάνονται- και να είναι- οι πολίτες ότι παράγουν πολιτική κυρίως για θέματα που τους αφορούν άμεσα (επαγγελματικά, εκπαιδευτικά, πολιτιστικά, αναπτυξιακά, κλπ). Να υπάρχει μια μόνιμη σχέση διαλόγου, και επεξεργασίας θέσεων, της θεματικής ομάδας της τοπικής οργάνωσης, με τους ανθρώπους του χώρου του αντικειμένου της. Οι συζητήσεις να είναι μόνιμες και τακτικές έτσι ώστε να αισθάνεται ο πολίτης ότι δεν προσεγγίζεται από το κόμμα μόνο σε στιγμές πολιτικής ανάγκης (εκλογές, κλπ ) αλλά συνδιαμορφώνει την πολιτική του κόμματος, ιδιαίτερα στους τομείς των άμεσων ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων του. Γενικά το κόμμα πρέπει να αναπτύξει τη δομή του όπως αναπτύσσεται και δομείται το κράτος, δηλαδή αποκεντρωτικά, από το εθνικό, στο περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.(κέντρο- περιφέρεια- δήμοι). Ορισμένα ζητήματα Ιδεολογίας και Πολιτικής Για την ορθολογική προσέγγιση των σχέσεων κόμματος-κοινωνίας, χρειάζεται να διευρυνθούν και να ενσωματωθούν στην ιδεολογία μας ορισμένα ζητήματα, που τουλάχιστον στο επίπεδο της πρόσληψης από το συνολικό κόμμα, είναι ακόμη νεφελώδη και δευτερεύοντος ενδιαφέροντος. Ένα κεφαλαιώδες θέμα που πρέπει να αναλύσουμε και να εκλαϊκεύσουμε στα μέλη και στους φίλους του κόμματος, αλλά και σε ολόκληρη την Ελληνική κοινωνία, είναι το ζήτημα της ετερότητας. Ιδιαίτερα τις δύο τελευταίες δεκαετίες, με το «άνοιγμα» των δυτικών κοινωνιών και κρατών, λόγω κυρίως της παγκοσμιοποίησης και των ευρύτερων γεωπολιτικών ενώσεων των κρατών-η Ευρωπα’ι’κή Ένωση είναι η εκδοχή που μας αφορά περισσότερο ως χώρα –προβάλλει έντονα η αναγκαιότητα κατανόησης των ετεροτήτων, τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο. Το άνοιγμα των αγορών, της πληροφόρησης, των πολιτισμών, της διακίνησης των ανθρώπων χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες από χώρα σε χώρα, δημιουργεί όλο και περισσότερες απαιτήσεις σ΄ένα προοδευτικό-σοσιαλιστικό κόμμα όπως το ΠΑΣΟΚ, κατανόησης του «Άλλου». Αυτό το «άλλο» ενυπάρχει πλέον έντονα όχι μόνο στις μεγάλες ομαδόσεις των κρατών αλλά και στο εσωτερικό της χώρας και δεν αφορά μόνο σε ότι ονομάζουμε πολιτισμό αλλά και σε κάθε εκδοχή και μηχανισμό της κοινωνικής ζωής, από την οικονομία και την αγορά μέχρι την παιδεία και τη θρησκεία.

Έτσι ανοίγει ο δρόμος – και εμάς ως κόμμα μας αφορά πρώτιστα-, για τη μελέτη και δημιουργία θεσμών ικανών να μετριάσουν τις ανισότητες, να ανασηματοδοτήσουν και να θεμελιώσουν μια αγωγή ικανή να εθίζει στην κατανόηση, όχι απλώς στο χειρισμό, των νέων δεδομένων, με βασικό στόχο την απελευθέρωση των συνειδήσεων των ανθρώπων ενόψει ενός κόσμου που αλλάζει αλματωδώς. Ο προσανατολισμός μας και η προβληματική που πρέπει να αναπτύξουμε γύρω απ΄αυτό το ζήτημα θα σφραγίσει την εικόνα μας ως ανοικτό κόμμα στην κοινωνία που ζούμε και θα προσελκύσει το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή των πολιτών, για μια νέα σχέση κόμματος-κοινωνίας που επιδιώκουμε. Ένα σημαντικότατο ζήτημα με ρίζες στην ιδεολογία μας και με πολιτικές αναφορές στον ρόλο μας ως κόμματος εξουσίας μαζικού και διεκδικητικού, είναι η προσαρμογή των μορφών δράσης στα προβλήματα της καθημερινότητας και στα μικρά και στα μείζονος ενδιαφέροντος. Μέχρι τώρα, η πολιτική μας ταυτότητα είχε κυρίως δύο εκδοχές: αυτή της κομματικής ιδιότητας και της συμμετοχής μας σε φορείς συνδικαλιστικούς του επαγγέλματος μας. Σπανιότερα δε, σε φορείς πολιτιστικούς ή άλλους ιδιαίτερων χαρακτηριστικών(γυναίκες, νεολαία, κλπ). Η φυσιογνωμία του ΠΑΣΟΚ, ως κόμματος εξουσίας, είχε πάρει τα χαρακτηριστικά , ιδιαίτερα τις δύο τελευταίες δεκαετίες, ενός καθεστωτικού και σχεδόν καθόλου διεκδικητικού, κόμματος. Ο κρατικός μηχανισμός είχε υποκαταστήσει εν πολλοίς το κόμμα, και το κόμμα είχε έντονα προσδεθεί στο κράτος. Το γεγονός αυτό ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους που το ΠΑΣΟΚ έχασε ένα μέρος της επαφής του με την κοινωνία και τα προβλήματα της. Οφείλουμε να ξαναβρούμε τις αναφορές μας αυτές μετέχοντας σε όλα τα επίπεδα των πρωτοβουλιών των κοινωνικών ομάδων για ζητήματα δημοσίου συμφέροντος και ενδιαφέροντος. Σήμερα οι κοινωνίες της δύσης για να στηρίξουν τη συνοχή τους και να υπερασπιστούν τα κεκτημένα δικαιώματα τους προχωρούν μαζικά στη δημιουργία κινήσεων πολιτών. Οι πρωτοβουλίες αυτές είναι συνήθως τοπικές και έχουν διεκδικητικό χαρακτήρα για ζητήματα όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η διαχείριση των προβλημάτων ζωής στις πόλεις, οι σχέσεις με οικονομικού τύπου προβλήματα(ακρίβεια, ανεργία, κλπ) η ποιότητα διατροφής κ.ο.κ.

Συνολικότερες κινήσεις αφορούν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γενικά, την προστασία των μεταναστών, την ειρήνη με συγκεκριμένες στοχεύσεις σε εμπόλεμες περιοχές του πλανήτη κ.α. Παράλληλα με τις κινήσεις πολιτών αναπτύσσεται ραγδαία και το εθελοντικό κίνημα που στηρίζει και προασπίζει κατά κύριο λόγο τις δομές και την ανάπτυξη του κοινωνικού κράτους. Η κοινωνική αυτή κινητικότητα στις διάφορες εκφάνσεις της υποδηλώνει τη διάθεση των πολιτών να διατηρήσουν συνοχές στον κοινωνικό ιστό σε μια εποχή που κυριαρχεί ο ατομισμός και η περιθωριοποίηση ανθρώπων και ομάδων. Βέβαια πολλές από τις κινήσεις αυτές δεν είναι «αθώες». Σε ορισμένες περιπτώσεις ελλοχεύει ο συντεχνιασμός, το υποκειμενικό συμφέρον, οι κομματικές σκοπιμότητες. Υπάρχει μια τάση να αντιμετωπίζουμε συλλήβδην τις ομάδες των πολιτών που δραστηριοποιούνται για διάφορα ζητήματα, είτε με καχυποψία είτε με τον εύκολο χαρακτηρισμό του απολίτικου. Αυτή η αντιμετώπιση μας στερεί ως κόμμα και ως άτομα τη δυνατότητα να διακρίνουμε και να αντιλαμβανόμαστε τις ζυμώσεις και τις ωσμώσεις που συντελούνται στο κοινωνικό σώμα. Χρέος μας είναι, συνδιαλεγόμενοι και συμμετέχοντας ενεργά σε τέτοιου είδους δραστηριότητες να αναδεικνύουμε τα πολιτικά χαρακτηριστικά τους, πηγαίνοντας ένα βήμα πιο μπροστά την ποιότητα αυτών των πρωτοβουλιών των πολιτών. Το ζητούμενο για το ΠΑΣΟΚ δεν είναι να «μετρήσει» τις αδράνειες του, αλλά να ποντάρει στις κινητικότητες, μέσω της αισιοδοξίας που υποβάλλει η ιστορία του από το 1974, ως κόμμα που μπορεί να αλλάζει συγκρουόμενο με τον ίδιο του τον εαυτό. Η πορεία προς το συνέδριο πρέπει να περάσει μέσα από τέτοιες συγκρούσεις με τη συμμετοχή ολόκληρης, κατά το δυνατόν, της κοινωνίας. Δεν ευχόμαστε σε κανέναν ησυχία και κυρίως σ΄εμάς τους ίδιους!