4-1-2006 ΟΜΙΛΙΑ Σχέδιο Νόμου «Δομή και λειτουργία της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης»

Κύριοι Συνάδελφοι, Το παρόν σχέδιο Νόμου και η συζήτηση που διεξάγεται από την κατάθεσή του στη Βουλή, όχι μόνο μεταξύ των πολιτικών αλλά και γενικότερα στην κοινωνία, εγγράφεται εξ αντικειμένου σε ένα ευρύτερο προβληματισμό που αναπτύσσεται επί μακρόν στη χώρα μας και που αφορά τις σχέσεις κράτους και εκκλησίας, αυτή τη φορά με ειδικό θέμα, την δομή και λειτουργία της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης. Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι Η Κυβέρνηση και με αφορμή αυτό το Νομοσχέδιο προσπαθεί να εκμαιεύσει γενικότερα πολιτικά οφέλη από την εκκλησία και να εκμεταλλευθεί το θρησκευτικό συναίσθημα του λαού μας για την Ορθόδοξη πίστη.

Εμείς ως ΠΑΣΟΚ προσπαθούμε παράλληλα με την κριτική και τις επισημάνσεις που κάνουμε στο υπό συζήτηση κείμενο να διευθετηθούν αφ’ ενός οι όποιες αδικίες ή ασυμβατότητες υπεισέρχονται στα άρθρα του και αφ’ ετέρου, να διαφυλαχθεί η ενότητα του λαού και του κλήρου, ώστε η προσφορά της Εκκλησίας στην κοινωνία να μην επηρεασθεί από σκοπιμότητες και κοντόφθαλμες λογικές ιδιοτελών σκοπών. Δυστυχώς δίνονται πάρα πολλές αφορμές από το περιεχόμενο του σχ. Νόμου για τη δημιουργία διχαστικών τάσεων και μέσα στην Εκκλησία και μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Απόδειξη της ύπαρξης αυτού του κινδύνου είναι οι εντονότατες αντιδράσεις που έχουν προκληθεί –φάνηκε και απ’ τη συζήτηση στην Διαρκή Επιτροπή- τόσο στην εκπαιδευτική κοινότητα όσο και στους θεολόγους. Αλλά και στους ιερωμένους τα ζητήματα που εγείρονται είναι πολλά και συγκεκριμένα. Από την ανωτατοποίηση των Εκκλησιαστικών Σχολών και τη δημιουργία σ’ αυτές τμημάτων -δεν τα ονομάζετε τμήματα, αλλά περί αυτού πρόκειται- που ταυτίζονται με άλλα τμήματα των Δημόσιων Πανεπιστημίων, δημιούργησε μια σύγχυση τόσο επιστημονική όσο και επαγγελματική για τους φοιτητές που αποφοιτούν με συνέπειες αρνητικές για την κοινωνικο-επαγγελματική τους ένταξη, όπως π.χ. οι κατευθύνσεις σπουδών που δίνονται στις σχολές αυτές σε θέματα διοίκησης, ναοδομίας, τεχνολογίας, βιοηθικής κ.λ.π. Δεν είναι ορατό το ενδεχόμενο οι απόφοιτοι αυτοί και από τις δύο κατηγορίες σχολών, να συγκρουστούν για δικαιώματα που δικαίως θα αξιώνουν στην αγορά εργασίας ή δεν είναι άδικο πτυχιούχοι με την ίδια ειδίκευση να προτιμώνται -γιατί έτσι θα γίνεται στο χώρο που ελέγχει και παρεμβαίνει η εκκλησία-, επειδή είναι της Εκκλησιαστικής Ακαδημίας και όχι των Θεολογικών ή άλλων συναφών Σχολών των Κρατικών Πανεπιστημίων και ΤΕΙ; Και να είσαστε βέβαιοι ότι οι απόφοιτοι και των εκκλησιαστικών Ακαδημιών θα διεκδικήσουν το δικαίωμα εργασίας σε όλους τους τομείς του Δημοσίου και Ιδιωτικού χώρου, αφού θα έχουν πτυχία ισότιμα με τα υπόλοιπα κρατικά; Θάθελα επίσης να σταθώ κι εγώ στην περίφημη συστατική επιστολή και στη συνέντευξη του άρθρου 4.

Όσο κι αν προσπάθησαν οι συνάδελφοι της Ν.Δ. να αποδείξουν ότι δεν προσκρούει στο Σύνταγμα, όσο κι αν υποστηρίχθηκε ότι αυτό θα γίνεται για λόγους εσωτερικών αρχών και κανόνων της Εκκλησίας, γεγονός παραμένει ότι υπεισέρχεται το υποκειμενικό στοιχείο στην επιλογή των εισακτέων και μάλιστα χωρίς να παρατίθεται στο κείμενο κανένα ειδικότερο στοιχείο αυτών των προαπαιτουμένων. Τα αφήνετε όλα στον αέρα. Δίνετε αρμοδιότητες -και έχετε εσείς την ευθύνη και όχι η εκκλησία-, αφού μπορεί να οδηγήσουν και θα οδηγήσουν σε ανατροπή της αρχής της ισότητας και της αντικειμενικότητας αλλά και της διαφάνειας θάλεγα. Θέλω να θυμίσω ότι πρόσφατα δημιουργήθηκε μείζον ζήτημα στην Εκκλησία με τις γνωστές συστατικές επιστολές που είδαν το φως της δημοσιότητας και που δόθηκαν σε ανθρώπους όχι άξιους για την εύνοια και την υποστήριξη των Ιερωμένων. Όσον αφορά το ζήτημα της χρηματοδότησης των εκκλησιαστικών αυτών σχολών, παρά την αναφορά της κυρίας Γιαννάκου στις εισφορές των Ενοριών προς το Υπουργείο Παιδείας για να καλυφθεί το κόστος λειτουργίας του, θάθελα να επιμείνω και να ρωτήσω: Ποιό οικονομικό ποσό προϋπολογίζεται και πώς αυτό αναλύεται; Οφείλει νομίζω το Υπουργείο και η Κυβέρνηση να δώσουν όλα αυτά τα στοιχεία στη Βουλή και στον ελληνικό λαό και παράλληλα να μας πουν πώς θα ενισχυθούν οι υπάρχουσες στα κρατικά ΑΕΙ θεολογικές σχολές και δεν θα υποβαθμιστούν από την παράλληλη λειτουργία των Εκκλησιαστικών Σχολών. Κύριοι Συνάδελφοι, Είναι σαφές ότι η κριτική μας στο Νομοσχέδιο δεν έχει να κάνει την ανάγκη παροχής υψηλού επιπέδου μόρφωσης σε όσους θέλουν να ενταχθούν και να υπηρετήσουν την Εκκλησία ως Ιερωμένοι.

Αυτό που εμείς λέμε είναι ότι οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται σ’ αυτό, εν τέλει δημιουργούν σοβαρά προβλήματα τόσο μέσα στο κοινωνικό σύνολο λόγω κυρίως της παραβίασης των κανόνων ισότητας των πολιτών όσο και εκτός των κόλπων της εκκλησίας. Στην εποχή μας θάπρεπε να συζητάμε για ένα καινούργιο θεσμικό πλαίσιο για τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας. Για τα όρια, τους ρόλους και τις υποχρεώσεις που νομίζω ότι χρειάζεται να επαναδιατυπωθούν και να επαναπροσδιορισθούν μέσα από έναν υπεύθυνο και διεξοδικό κοινωνικό διάλογο και με κριτήριο την αραγή ενότητα του λαού μας. Δυστυχώς εσείς με αυτό το Νομοσχέδιο κινήστε στην αντίθετη κατεύθυνση. Προκαλείτε έριδες και προβλήματα όχι μόνο μεταξύ των κομμάτων αλλά και μεταξύ των πολιτών επιχειρώντας ένα κατ’ επίφασιν εκσυγχρονισμό στη Δομή και στη Λειτουργία της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης, που λειτουργεί αναχρονιστικά τόσο στον τύπο όσο και στην ουσία. Δεν συμφωνούμε μ’ αυτή τη λογική σας γι’ αυτό και διαφωνούμε με το Νομοσχέδιο. Αναρωτιέμαι, κύριοι Συνάδελφοι, όταν θα έρθει η ώρα της κρίσης, τι εξουσία θα παραδώσετε;